“De covidpandemie heeft onmiskenbaar bewijs geleverd van de apothekerscapaciteiten om gezondheidszorgsystemen te ondersteunen. Zonder hun acties zouden er nog veel meer doden zijn gevallen”, verklaarde FIP-voorzitter Dominique Jordan enkele weken geleden. Overal ter wereld zijn de apothekers tijdens de pandemie in actie gekomen om de bevolking betere toegang te bieden tot covidscreening en -vaccinatie.
FIP benadrukt: “Op het moment dat de gezondheidssystemen over de hele wereld aan het herstellen zijn van de COVID-19-crisis, en dat iedereen het erover eens is dat er dringend iets moet gebeuren om de gezondheidsdiensten de middelen te geven om in te spelen op toekomstige noden, biedt de campagne voor de Werelddag van de Apotheker dit jaar de gelegenheid om de apothekers beter bekend te maken als ‘slimme oplossing’. Onze boodschap is duidelijk: sta de apotheken toe om meer te doen.”
In België
De Belgische apothekers stellen sinds jaar en dag de gezondheid en het welzijn van onze landgenoten centraal in hun dagelijkse praktijk. Ze waken over het geneesmiddelengebruik van hun patiënten, informeren over ziekten en hun behandelingen, sensibiliseren voor een gezonde levensstijl en verwijzen bij alarmsignalen door naar de arts en andere zorgverstrekkers.
De laatste jaren hebben de apothekers hun rol als eerstelijnszorgverlener meer en meer uitgebreid. In de strijd tegen de coronapandemie worden ze - sinds 2022 - ingeschakeld voor sneltests en covidvaccinatie in de apotheek. En als het parlement eind deze week instemt met het wetsvoorstel van onze federale minister van Volksgezondheid, kunnen vele landgenoten dit najaar ook bij hun vertrouwde apotheker terecht voor een vaccinatie tegen griep. Bedoeling is de vaccinatiegraad bij de risicogroepen te verhogen.
Maatschappelijke nood
In België worden jaarlijks gemiddeld 500.000 mensen getroffen door griep. Ongeveer 1 op de 1000 mensen krijgt complicaties (zoals longontsteking) waarvoor ziekenhuisopname nodig is1. Zowel in Brussel, Wallonië als Vlaanderen is de griepvaccinatiegraad bij de risicogroepen nog steeds te laag (het percentage van de bevolking van 65 jaar en ouder dat gevaccineerd is, bedraagt in ons land 57,3%, vergeleken met bijvoorbeeld 72,6% in Nederland2).
Over de hele wereld is er op de covidpandemie een pandemie van wantrouwen gevolgd. Volgens het Vaccine Confidence Project is tussen 2020 en 2023 het vertrouwen in vaccins gedaald bij de Europese bevolking3. België ontsnapt niet aan deze trend. En dat geldt ook voor de griepvaccinatie, zoals blijkt uit de cijfers over de verstrekking van griepvaccins in de Belgische apotheken tijdens het seizoen 2022-2023. Die cijfers zijn met 8% gedaald ten opzichte van het vorige seizoen. Er zullen dus aanzienlijke inspanningen moeten worden geleverd om het vertrouwen in vaccins en vaccinatie te herstellen.
Griepvaccinatie door apothekers is wijdverspreid in de Anglosaksische wereld (Verenigde Staten, Canada, Verenigd Koninkrijk, Australië). In Europa kunnen ze al in 12 landen, waaronder Frankrijk en Duitsland4, vaccineren. De lijst groeit steeds verder aan. Veel van die landen zijn vergelijkbaar met België. In landen waar de apotheker mee vaccineert, en meer specifiek tegen griep, stijgt de vaccinatiegraad dankzij het laagdrempelige karakter. Apothekers bereiken vaak ook een ander publiek dan de andere vaccinatoren.
Een nieuwe taak als griepvaccinator
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) gaven eerder de aanbeveling om dit najaar de boostercampagne tegen COVID-19 te combineren met de wintergriepprik. In België hebben de Hoge Gezondheidsraad en de interministeriële Conferentie Volksgezondheid (IMC) deze aanbeveling gevolgd. Op basis hiervan wil minister Vandenbroucke nu apothekers (die hiervoor zijn opgeleid) betrekken bij de komende griepvaccinatiecampagne.
Normaal gezien zou het federale parlement het wetsvoorstel van de federale minister van Volksgezondheid komende donderdag moeten goedkeuren. De wettekst staat apothekers toe om vanaf de publicatiedatum in het Belgisch Staatsblad naast het covidvaccin ook het griepvaccin toe te dienen in de apotheek en dit tot en met 31 december ’23. Iedereen is vrij om zich te laten vaccineren maar de campagne focust vooral op onze kwetsbare mensen, die een groter risico lopen op ernstige complicaties. Sinds 2 jaar hebben de apothekers de wettelijke toelating om het griepvaccin meteen af te leveren zonder medisch voorschrift (en met terugbetaling indien van toepassing).
Op de publiekswebsite apotheek.be kan iedereen opzoeken bij welke apotheek hij of zij terecht kan voor een sneltest of vaccinatie tegen COVID-19 en binnenkort dus ook voor vaccinatie tegen griep.
“De griepvaccinatie door de apotheker, complementair met de andere vaccinatoren zoals artsen en verpleegkundigen, vormt een ‘slimme oplossing’ om de vaccinatiegraad te verhogen. Het doel is in de eerste plaats om ook de – vaak kwetsbaardere - mensen die tot nog toe moeilijker toegang vinden naar gezondheidszorg te helpen door het hen gemakkelijk te maken om zich, indien ze dit willen, te laten vaccineren in de apotheek”, besluit Koen Straetmans, voorzitter APB.
Meer info?
Contacteer Luc De Seranno, Nederlandstalige woordvoerder van APB
0477 38 23 37 - Luc.DeSeranno@apb.be
_____________________________