Het concept vereist ook de invoering van een parallel circuit met het gebruikelijke circuit van intraveneuze antikankerchemotherapieën. Dat kan organisatorische problemen veroorzaken, zoals extra ruimte voor opslag, bij kamertemperatuur en in de koelkast, zowel voor «vrije» producten als voor quarantaineproducten. 2. Doelstellingen De haalbaarheid en de waarde analyseren van de invoering van het concept van «dose banding» voor cytostatica in het ziekenhuis CHU Dinant Godinne - UCL Namur door de geneesmiddelen te identificeren en gestandaardiseerde doseringen te bepalen voor de meest voorgeschreven doseringen in het ziekenhuis. 3. Methode Het haalbaarheidsonderzoek werd uitgevoerd op de campus van Godinne (420 bedden). De productie van intraveneuze chemotherapieën telde 11.645 zakken in het jaar 2012. Op het moment van de analyse gebeurde de bereiding van cytostatica met behulp van de software Cytosoft® 22. Sinds juni 2013 werd deze vervangen door de software Asclépios® 23 voor het daghospitaal, maar ook voor de ziekenhuisopnames in de oncologie-eenheid. 3.1. Selectie van middelen In de eerste fase van het project werden de voor standaardisatie in aanmerking komende middelen bepaald door criteria te definiëren. Hiervoor werd een literatuuroverzicht uitgevoerd waaruit drie criteria konden worden geïdentificeerd 3,4,14,24: -- de frequentie van de bereide stoffen -- de fysisch-chemische stabiliteit op lange termijn na reconstitutie -- de economische voordelen Met dit laatste punt werd eigenlijk geen rekening gehouden tijdens de analyse omdat het voortvloeit uit het concept van dose banding zelf. Dat laat via de productie van loten immers Er is al jaren discussie over de berekeningsmethode van cytostatische doseringen op basis van het lichaamsoppervlak (LO). Er is inderdaad aangetoond dat er een vage relatie is tussen het LO, de in de tumor afgeleverde dosis, de klinische werking en het optreden van bijwerkingen 17,18. Bovendien is de in instellingen gebruikte formule van Du Bois & Du Bois die het LO berekent slechts gebaseerd op een steekproef van 9 patiënten. Andere formules kunnen ook worden gebruikt voor het LO, meer bepaald die van Mosteller, Haycock, Gehan en George, of die van Boyd, maar geen enkele geeft hetzelfde resultaat 15. Voor een patiënt van 1,70 m en 75 kg is het LO berekend met de formule van Du Bois en Du Bois 1,86 m2 tegenover gemiddeld 1,89 m2 met de andere formules 15. Een bijkomend argument dat pleit voor dose banding is de beschikbaarheid van de orale specialiteiten in een «vaste» doseringsvorm, die niet aanpasbaar is aan het lichaamsoppervlak van de patiënt, net zoals de intraveneus toegediende doseringen 19,20. Bovendien is onlangs een nieuw chemotherapeuticum, voorgeschreven als intraveneus infuus bij borstkanker, pertuzumab, op de markt gebracht en beveelt het gebruik aan van een vaste dosis 21. Het doel van dose banding is één of meerdere stoffen te selecteren en om in overleg met het medisch personeel gestandaardiseerde doseringen voor te stellen van de meest voorgeschreven doseringen. Deze SRD’s kunnen dan vooraf worden bereid per productielot. De gebruiksklare zakken zijn direct verkrijgbaar op voorschrift van de arts. Dit concept verschilt fundamenteel van het circuit dat nu is ingevoerd in het CHU Dinant Godinne - UCL Namur, en waarin cytostatische doseringen voor een bepaalde patiënt worden bereid op de dag van de geplande toediening. De belangrijkste beperking van dose banding is dat dit concept niet kan worden toegepast bij pediatrische patiënten en in klinische proeven, tenzij de onderzoeker en de sponsor akkoord zouden gaan 4,15. andere het principe van «dose banding». Deze aanpak is ook geïnspireerd op de LEAN-methodologie, die integraal deel uitmaakt van het strategisch plan van het ziekenhuis CHU Dinant Godinne - UCL Namur sinds 2007 8-10. Eén van de principes van deze methode is het verminderen of zelfs voorkomen van verspilling, in dit geval voorgesteld als fasen die geen meerwaarde creëren voor de patiënt (wachttijd, overproductie, ...), zodat men de aandacht kan richten op activiteiten die wel waarde toevoegen 11. Het Angelsaksische begrip «dose-banding» of afgeronde doseringen werd in 2001 beschreven door G. en R. Sewell Plumridge als «a system whereby, through agreement between prescribers and pharmacists, doses of intravenous cytotoxic drugs, calculated on an individualized basis that are within defined ranges or bands are rounded up or down to pre-determined standard doses. The maximum variation of the adjustment between the standard dose and the doses constituting each band is 5% or less. A range of pre-filled syringes of infusions, manufactured by pharmacy staff or purchased from commercial sources, can then be used to administer the standard dose» 12. In de praktijk zijn sommige ziekenhuizen van deze definitie afgeweken door een standaarddeviatie van meer dan 5% te aanvaarden, soms tot zelfs 10% 13,14. Andere ziekenhuizen kozen ook reeds voor de standaardisatie van de doseringen van cytostatica voor een betere werklastverdeling en betere organisatie van de dienst 14,15. Het vooraf bereiden vergroot niet alleen de planningscapaciteit, maar ook de reactiviteit van de apotheek, terwijl de arbeidspieken beperkt blijven 12. Het maakt het ook mogelijk om parallel een programma voor kwaliteitsbewaking in te voeren, dat ook verplicht zal worden met de komst van de PIC’s-normen 16. Bij het bepalen van de gestandaardiseerde doseringen (SRD, gestandaardiseerde afgeronde doseringen) kan ook bijzondere aandacht worden besteed aan de keuze van de afgeronde en gemakkelijk te bepalen doseringen om de kans op bereidingsfouten te verminderen. Farmaceutisch Tijdschrift voor België – 95ste jaargang n 26 r. 3 - september 2015 Onderzoek Farmaceutisch Tijdschrift voor België
Farmaceutisch_Tijdschrift_van_Belgie_nr_3_september
To see the actual publication please follow the link above