Brussel, 25 januari 2021 – Naar aanleiding van de toenemende populariteit van zelfmedicatie en de ontsporingen van de commercialisering en met het oog op het beheersen van de potentiële risico's van deze praktijken nodigen de Algemene Pharmaceutische Bond (APB) en de Vereniging der Coöperatieve Apotheken van België (OPHACO) de politieke wereld uit om een dialoog aan te gaan over deze kwestie van algemeen belang.
Download de volledige tekst van het persbericht
In België doen patiënten vaak een beroep op voorschriftvrije geneesmiddelen en andere gezondheidsproducten[1], een courante praktijk die de huidige crisis in het kader van het coronavirus nog aanzienlijk heeft versterkt. Maar een door de gezondheidswerkers ongekende en ongecontroleerde zelfmedicatie kan leiden tot gevaarlijke gedragingen waaronder een buitensporige consumptie. Vandaar het belang van een verantwoorde en door de officina-apotheker begeleide zelfmedicatie.
Advies, veiligheid, multidisciplinariteit
Zelfmedicatie verwijst naar het gedrag van een persoon die beslist om zichzelf te verzorgen. Een begeleide zelfmedicatie is een proces dat de persoon ertoe brengt een veilige oplossing te zoeken en te krijgen dankzij bemiddeling door een apotheker in een echt zorgparcours. Zelfmedicatie en een begeleide zelfmedicatie zijn dus twee volledig verschillende concepten. Maar de overheersende commercialisering haalt ze door elkaar en stelt voorschriftvrije producten gelijk met gewone consumptiegoederen met als gevolg een gebrekkige aandacht voor hun relevantie en goed gebruik.
Als beschikbare en toegankelijke gezondheidswerkers stellen de officina-apothekers een aangepast voorschriftvrij product voor of verwijzen ze door naar een bekwame beoefenaar. Ze registreren de aflevering van de voorschriftvrije producten in het farmaceutisch dossier van de patiënt en indien nodig in het farmaceutisch medicatieschema. Ze analyseren de vraag en houden rekening met de interacties, contra-indicaties, ongewenste effecten of de risico's verbonden met polymedicatie. Dit advies, dat gestoeld is op een specifieke expertise, gaat gepaard met een kwaliteitswaarborg van de farmaceutische zorg en de veiligheid van voorschriftvrije producten die in de officina worden afgeleverd. Een dubbele waarborg die enkel de apotheker kan bieden aan de bevolking.
De apothekers nemen aldus deel aan een geïntegreerde, coherente en efficiënte aanpak, samen met de artsen en in eerbied voor de bescherming van de gegevens. In de eerste lijn zijn zij de meest toegankelijke gezondheidswerkers in ons gezondheidszorgsysteem en blijven ze een referentie om vragen van de bevolking te beantwoorden en voorschriftvrije producten af te leveren (zie kerncijfers).
Een opportuniteit voor de samenleving en de economie
Op basis van de conclusies die zijn getrokken uit meerdere studies 3,4,5 kan zelfmedicatie een belangrijke waarde hebben voor de gezondheidseconomie. Met de juiste aanpak kan ze talrijke kleine gezondheidsproblemen oplossen zonder andere competenties te moeten aanspreken. Door een verkeerde aanpak kan ze een onmiddellijke kostprijs meebrengen voor de consument (niet het juiste product, soms zelfs tegenaangewezen, gebruik van meerdere producten om het probleem op te lossen, uiteindelijk toch een beroep op een arts) en de samenleving (problemen verbonden met geneesmiddelen, vertraagde diagnose, interacties, …).
Als kern van de farmaceutische zorg is een begeleide zelfmedicatie ook en vooral een waarborg en een opportuniteit voor de patiënten, de volksgezondheid en de sociale betalers, benadrukken de APB en OPHACO in een politieke nota gericht aan de politieke wereld.
Om de kwaliteit en de veiligheid van de aflevering van voorschriftvrije producten te waarborgen, nodigen de apothekers de politieke wereld uit om in ieders belang een debat op te starten, voor een eenvoudig en coherent beleid dat ook goed is voor de Volksgezondheid.
[1] Medische hulpmiddelen, nutriënten, eetwaren, biociden, cosmetica