Figuur 1: Sarcoptes scabiei hominis
Farmaceutisch Tijdschrift voor België – 99ste jaargang nr. 1 - maart 2019 17
1. Inleiding
Schurft is een aandoening die een actieve
rol van de apotheker vereist. Wanneer
een patiënt zich in de officina aanbiedt
met een voorschrift tegen schurft, is er
heel wat informatie over te brengen.
Behandelingen moeten correct toegepast
worden om alle parasieten uit te
schakelen en verspreiding te vermijden.
Het wasgoed dat gebruikt werd
gedurende de 3 voorafgaande dagen aan
de behandeling alsook al het wasgoed
gebruikt tot aan het einde van de
behandeling moet ontsmet worden door
te wassen of door in een zak te plaatsen.
Deze ontsmetting maakt integraal deel
uit van de behandeling. Om schurft uit
te roeien moet een getrouw gevolgde
behandeling gecombineerd worden
met een correcte ontsmetting van het
wasgoed.
De rol van de apotheker is hierbij ook
van belang en na het informeren van
de patiënt is het zeker ook nuttig een
patiëntenfolder mee te geven.
2. Aandoening
Schurft of scabiës is een parasitaire
aandoening ter hoogte van de huid die
erg hinderlijk en zeer besmettelijk is.
Deze aandoening is wel goedaardig, maar
geneest niet spontaan. 1 Ze komt voor in
alle sociale milieus en bij alle leeftijden.
Epidemieën komen voornamelijk voor in
gemeenschappen.
Er bestaan weinig officiële gegevens
over het aantal gevallen van schurft.
Deze aandoening moet enkel in
Vlaanderen gemeld worden bij een
collectieve infectie en dit sinds 2017.
Er waren 117 collectieve infecties in
2017 in Vlaanderen. In Nederland zijn
exhaustieve cijfers beschikbaar en de
prevalentie steeg van 0,6 gevallen per
1000 inwoners in 2012 tot 1,9 gevallen per
1000 inwoners in 2017. Ook in Frankrijk
is er sinds 2009 een stijgende trend
merkbaar. 2-4 In ons gematigd klimaat
is de incidentie hoger gedurende de
koude seizoenen, waarschijnlijk door het
dichter opeen leven tijdens deze periode
en doordat de mijt langer overleeft bij
lagere temperaturen. 5
Het is dus een kleine mijt, Sarcoptes
scabiei hominis, die verantwoordelijk is
voor deze aandoening (Figuur 1). Deze
nestelt zich in de bovenste lagen van de
huid. Het mannetje bevrucht het vrouwtje
op de gastheer en sterft daarna. Het
vrouwtje graaft gangetjes in de epidermis
waarin ze elke dag een aantal eitjes legt
tot aan haar dood (Figuur 2). De larven
kruipen weer uit de gangetjes. Ze hebben
ongeveer 17 dagen nodig om volwassen
te worden en de cyclus te herbeginnen. 6
De incubatieperiode bedraagt meestal
4 weken, met variaties gaande van 2 tot
6 weken. 6 Deze wordt gevolgd door
een periode van intense jeuk. De jeuk
ontstaat door een allergische reactie
van de mens tegen de mijt. 5-7
De lange incubatieperiode is te
wijten aan de tijd die nodig is om een
populatie te verwerven die symptomen
kan veroorzaken, een larve heeft
namelijk al 2 weken en een half nodig
om geslachtsrijp te zijn. Verspreiding
gebeurt voornamelijk door direct
contact, maar ook via indirect contact
(beddengoed, kledij …).
3. Vormen van schurft
Er bestaan verschillende vormen van
schurft. De parasiet is steeds identiek,
maar het zijn de klinische symptomen
en de lokalisatie die verschillen.
Figuur 2: Het vrouwtje legt haar eitjes in een gangetje in de epidermis.
www.huidziekten.nl
Praktijk
/www.huidziekten.nl