Farmaceutisch Tijdschrift voor België – 99ste jaargang nr. 1 - maart 2019 43
met verschillende geneesmiddelen
(bijvoorbeeld: analgetica en antiseptica
voor een traumatische wond). We
zien medicatie afgebeeld, maar
niet systematisch, bij sommige
ziekenhuisopnames, maar het medicijn
zelf wordt niet toegediend. Consultaties
of medische bezoeken leiden nooit
tot het voorschrijven of toedienen van
medicijnen. Tijdens het verlenen van
spoedeisende zorg, voor een wond
bijvoorbeeld, schetst Hergé wel een
verband dat, op twee uitzonderingen na,
wordt aangebracht zonder ontsmetting
met een farmacologische oplossing,
zelfs wanneer we mogen aannemen
dat de wond geïnfecteerd is (beet van
een papegaai, kat, hond of mens). Bij
een met aarde bevuilde wond wordt
hervaccinatie tegen tetanus niet in
herinnering gebracht. Brandwonden,
zelfs diepe of uitgebreide, komen
vrij vaak voor, maar worden evenmin
behandeld met topische antiseptica,
zoals zilversulfadiazine (dat pas vanaf
1968 verkrijgbaar is) of geïmpregneerd
verbandgaas (Corticotulle®) 19. De
vrieswonden worden niet medicamenteus
behandeld, terwijl hiervoor aan het
einde van vorige eeuw het gebruik
van sommige vaatverwijders
werd aanbevolen 20. Voor de vele
hoofdletsels 6 is geen medicamenteuze,
zelfs geen symptomatische (sedatie,
pijnstilling), behandeling voorzien; het
is natuurlijk wel zo dat de hoofdletsels
in de strips nadien geen aanleiding
geven tot postcommotioneel syndroom
of posttraumatische stress, in
tegenstelling tot die in de literatuur 21.
Voor een bloedneus worden geen lokale
hemostatica aangewend, zoals Coalgan®,
als medicijn op de markt sinds 1962.
Kneuzingen worden niet behandeld
met anti-inflammatoire topische
geneesmiddelen of middelen tegen
bloeduitstortingen zoals arnicatinctuur,
Synthol® of Hemoclar®, op de markt
sinds 1962. Vele personages van
Kuifje zijn het slachtoffer van duidelijk
hinderlijke insectenbeten, waarvoor
geen antihistaminicum wordt toegediend
zoals Phenergan®-crème, noch een
corticosteroïdecrème zoals Betneval®,
middelen die nochtans respectievelijk
in 1948 en in 1964 op de markt zijn
gebracht 22. Alleen Bobbie krijgt in
Congo een cutane oplossing toegediend
die het oedeem afkomstig van de
beten onmiddellijk verlicht. Malaises
of bewustzijnsverlies worden niet
behandeld zoals dat indertijd gebeurde,
nl. met Solucamphre® of nicetamide, die
vanaf 1926 beschikbaar waren 23. Kuifje
en zijn metgezellen reizen tussen 1936
en 1976 naar malariagebieden: Congo,
Amazonegebied, India, China, Nepal,
Indonesië... zonder chemoprofylaxe
tegen malaria, wat eigenaardig is
aangezien deze profylaxe al sinds het
begin van de 20e eeuw werd toegepast 24
en na de Eerste Wereldoorlog een
gangbare voorzorgsmaatregel werd.
We kunnen dit mogelijk verklaren
door de omstandigheden van sommige
avonturen: de expeditie van Kuifje en
zijn metgezellen naar de Indonesische
archipel noch hun tochten in het
Amazone-woud waren vooraf gepland;
de bedoeling was dat ze enkel in
stedelijk gebied zouden verblijven, waar
chemoprofylaxe niet per se noodzakelijk
was. Bij duidelijke psychische
stoornissen (delier) vraagt men vaak
een ziekenhuisopname aan op een
gespecialiseerde afdeling 9, maar ook
in deze gevallen wordt geen medicatie
opgestart, zoals met chloral, een gekend
middel vanaf de 19e eeuw, noch met
de eerste neuroleptica verschenen na
1952 23. Ook voor angstsymptomen
en depressieve symptomen wordt
geen medicatie gegeven. De, wellicht
omkeerbare, posttraumatische
amnesie van Zonnebloem in Raket naar
de maan wordt behandeld met nietfarmacologische
middelen, terwijl
hij gebaat zou zijn geweest met een
anxiolyticum 25 en met Gingko biloba-
Onderzoek